لایحه مدیریت شهری علاوهبر کلیتها ۶ بخش دیگر دارد؛ بخش معماری و شهرسازی، اجتماعی و فرهنگی، خدمات شهری، حملونقل و ترافیک، محیطزیست و اقتصاد شهری. در این لایحه نهاد نظارتی هم برای مدیریت شهری در نظر گرفته شده است. وی یکی از ظرفیت های مردمی را استفاده از اصناف عنوان کرد و اظهار داشت: هم اکنون سه و نیم میلیون مورد از اصناف در مسائل بقاء متبرکه و سایر موارد وجود دارند و می توانند نقش تعیین کننده ای مسائل کشور داشته باشند. در ژاپن دانشجویان بین المللی بسیاری وجود دارند که در دانگشاه های معتبر تحصیل می کنند. حجت الاسلام خان محمدی با بیان این که مردم در موارد مختلف فرهنگی، سیاسی و اجتماعی حق مطالبه گری از مسئولین را دارند و این مطالبه گری در مورد امر به معروف و نهی از منکر هم است، اضافه کرد: این ستاد برای اجرای درست برنامه ها و هدف مند شدن فعالیت ها، اقدام به اجرای طرح هایی کرده که یکی از آن حضور مردم در مساجد و محلات است.
درحال حاضر شهرداری فعالیتهایی در حوزه فرهنگی و اجتماعی دارد که قاعدهمند نیست. با تصویب این قانون برای نخستینبار دولت مدرن با توجه به اصول تمرکززدایی در کشور، شکل گرفت. اگرچه پس از انقلاب اسلامی، قانون اساسی مشارکت شهروندان در اداره شهر را در اصول متعدد خود پیشبینی کرده است، تشکیل شوراها در اواخر دهه ۷۰ نتوانست آنطور که باید از ظرفیتهای این قانون استفاده کند. علی نوذرپور، کارشناس حوزه مدیریت شهری با اشاره به این موضوع در گفتوگو با «فرهیختگان» میگوید که قانون شوراها و شهرداریها نتوانست اداره امور ملی و اداره امور محلی را از هم جدا کند و حالا شاهبیت لایحه مدیریت شهری تقسیم کار شفاف اداره امور ملی با اداره امور محلی است. البته همین حالا هم در ماده ۲۰ قانون سازمان حفاظت محیطزیست آمده است که میتواند بخشی از وظایفش را به شهرداری بدهد اما نمیدهد. زیرا مهارت ها و دانش آموخته شده را می توان در هر زمینه یا بخشی استفاده کرد. دانشجویان رشته مدیریت در ژاپن طیف گسترده ای از تخصص ها را می آموزند، از جمله: امور مالی، بانکی، بازاریابی دیجیتال، مهمان نوازی، مدیریت منابع انسانی و تقریباً هر زمینه ای که می توانید در آن تجارت کنید. در واقع در مقطع کارشناسی پیش زمینه هایی از بین المللی کار کردن و اصول مدیریت بین المللی را بیان می کنند.
در ژاپن برنامه های مدیریت با آموزش اصول مختلف مدیریت، دانشجویان را برای موقعیت های سطح ابتدایی آماده می کنند. در لایحه مدیریت شهری شهرداری در رابطه با اقتصاد شهری موظف خواهد بود، به این معنی که شهرداری باید برای کسبوکار بسترسازی کند تا این موضوع باعث رقابت بین شهرهای مختلف شود. بنابراین هر اموری غیر این چهار حوزه میتواند به مدیریتهای محلی یا همان مدیریت شهری واگذار شود. تجارت و مدیریت و اقتصاد از محبوب ترین دوره ها در سراسر جهان در هر سطح از تحصیل است. این ارتباطات میتواند در قالب انتقال تجربه، آموزش و هر نوع همکاری دیگر باشد. به این معنی که نهادی بهعنوان مجمع نظام امور شهرداریها تعریف شده است تا ارتباطات افقی بین شهرداریهای مختلف را برقرار کند. البته به گفته علي نوذرپور، ارتباطات افقی هم در این لایحه پیشبینی شده است. در حوزه مدیریت شهری به شهرداریها داده میشود. منطقه توکیوی بزرگ با بیش از 30 میلیون نفر ساکن، بزرگترین منطقه شهری در جهان است. البته چندسالی میشود که دولت لایحهای با نام مدیریت یکپارچه شهری را در دست تدوین دارد که براساس آن، مدیریت شهری در قالب مدیریت محلی ظهور کند و بسیاری از تداخلها و ناکارآمدیهایی که شهرهای امروز ما با آن روبهرو هستند، از بین برود.
دوره های مدیریت همچنین ممکن است در آموزش مهارت های رهبری لازم برای مدیر شدن متمرکز باشد. حجت الاسلام خان محمدی با اشاره به اینکه برای انجام برنامه های این ستاد با قوای سه گانه همفکری و هماهنگی هایی صورت گرفته، گفت: این همفکری و ارتباط گیری در بحث رفع نواقص قانونی در مورد آسیب های اجتماعی مانند سگ گردانی می تواند کمک بسیاری کند. سخنگوی ستاد امر به معروف و نهی از منکر بیان داشت: الان در کشور در مورد سگ گرانی نواقص جدی وجود دارد و این همفکری ستاد امر به معروف با قوای سه گانه می تواند این مشکلات را بدرستی از بین ببرد. همچنین مدیریت MBA و DBA نیز در این کشور وجود دارد. زیرا در این کشور در این رشته بیشتر بر جنبه های بین المللی آن تاکید می شود. دانشگاه کیوتو پس از این دانشگاه دومین دانشگاه دارای رتبه عالی در این کشور است. حتی شهرداری به ساخت مسجد و حوزه علمیه ورود کرده است، درحالی که این کار به گفته نوذرپور قانونی نیست.
برای چندین موضوع از جمله علوم زیستی، مهندسی عمران، در 50 رتبه برتر جهان قرار دارد. گرایش مدیریت تجارت و مدیریت بازرگانی و مدیریت ورزشی و مدیریت گردشگری و مدیریت هتلداری و مدیریت بین الملل از بیشترین و پرطرفدارترین گرایش ها در کشور ژاپن می باشد. در دوره های مدیریت دانشجویان را به درک کاملی از مبانی تجاری، اصول مدیریت در دنیای تجارت مجهز می کند. این لایحه در ایستگاه نهایی تدوین است و گفته میشود بهزودی به مجلس تقدیم خواهد شد. نخستین قانون اساسی کشور در سال ۱۲۸۴ یکی از ثمرات انقلاب مشروطه بود که باعث شد دو سال بعد، نخستین قانون محلی کشور با نام قانون بلدیه به تصویب مجلس ملی برسد. انتخاب شهردار در بقیه شهرها براساس همان سیستم شورایی خواهد بود. این شهرها شامل تهران، کلانشهرها و بزرگشهرهاست که تعداد آنها به گفته نوذرپور به ۵۰ شهر میرسد. دكتر علي نوذرپور که تا چند وقت پیش در قامت معاون شهرداریهاي سازمان شهرداریها و دهیاریهای وزارت کشور یکی از اصلیترین تدوینکنندگان این لایحه به حساب میآید، درباره پشتوانه تدوین این لایحه میافزاید: «علاوهبر ظرفیتهای قانونی اساسی، مطالعاتی از تجربه چهار شهر دنیا، یعنی توكیو، سئول، استامبول و پاریس در حوزه مدیریت شهری انجام شد و از نتایج آن در این لایحه استفاده شد.
در این میان براساس مدل انتخاب شده در این لایحه، شهردار در شهرهای بالای ۲۰۰هزار نفر توسط مردم انتخاب میشود. درحال حاضر در تهران سالانه ۱۲۰هزار پرونده تخلف ساختمانی تشکیل میشود که اکثر آنها با پرداخت جریمه بسته میشود. ژاپن یکی از سیستم های آموزش عالی بسیار عالی در آسیا را دارد. سخنگوی ستاد امر به معروف و نهی از منکر بیان داشت: در مورد موتور سواری زنان هم قوانین به درستی در کشور مشخص نیست و خود همین موتور سواری زنان اگر به درستی مدیریت نشود می تواند آسیب های بسیار خطرناکی برای کشور به همراه داشته باشد. نوذرپور ادامه داد که این لایحه در حوزه فرهنگی و اجتماعی مواردی که جنبه محلی داشته و نیازی به ورود دولت نیست را به عهده شهرداریها گذاشته است. در پیشنویس این لایحه سازمانی به نام دیوان محاسبات شهری پیشبینی شده بود که به گفته نوذرپور دیوان عالی با آن مخالفت کرد و دستور به حذف آن داد.
همچنین در ژاپن بسیاری از مدیران و دستیاران مدیران فارغ التحصیل مقطع ارشد مدیریت هستند. وی اظهار داشت: این ستاد در مسائلی چون ترک فعل مسئولین، مفاسد اجتماعی مدیران و سایر موارد مطالبه گری دارد و در تلاش است این موارد نیز به سرانجام درستی در کشور ختم شود. از آنجا که اقتصاد و فناوری ژاپن در جهان مشهور است لذا آنان موفقیت و قدرت و تجارت خود را مدیون مدیران ژاپنی هستند که سازمان و شرکت ها را هدایت می کنند. در دانشگاه های ژاپن به طور کلی دروس یکسان و شبیهی به دانشجویان ارائه می شود. همچنین برای مدیرانی که می خواهند به بالاترین سطح حرفه خود برسند و یک مزیت رقابتی ارائه دهند عالی است. بیشتر دوره های کارشناسی مدیریت3 سال طول می کشد تا فارغ التحصیل شوند، اما شما همچنین می توانید لیسانس 2 ساله و همچنین لیسانس4 ساله را که معمولاً توسط دانشگاههای ژاپن ارائه می شود را پیدا کنید. شما همچنین می توانید عناصر اقتصاد خرد و کلان را بیاموزید و با استفاده از روش های کمی آشنا شوید.
وی با اشاره به مردمی بودن رویکرد ستاد امر به معروف و نهی از منکر، ادامه داد: وقتی کار و فعالیت مردمی باشد و مردم در رأس همه امور باشند، فعالیت ها به درستی پیش خواهد رفت و به سرانجام مطلوب خواهد سایت businesset رسید. در این لایحه تدوین طرحهای توسعه مثل طرح جامع و تفصیلی به شهرداریها واگذار شده است. رابطه نظام و حاکمیت با این مدیریت محلی میتواند از طریق یکی از وزارتخانهها مثل وزارت کشور برقرار شود که وظیفه هدایت، حمایت و نظارت بر مدیریت شهری را برعهده دارد. همچنین سهم شهرداریها از مالیاتهای محلی که با نام مالیات بر ارزشافزوده و عوارض مالیات بر سوخت به خزانه دولت واریز میشود، درحال حاضر ۲۰ تا ۲۲ درصد است که این سهم در لایحه مدیریت شهری به ۳۰ درصد افزایش یافته است. در لایحه مدیریت شهری سهم عوارض ساختوساز به سمت صفر یا حداکثر پنج درصد گرایش دارد. رویکرد بعدی لایحه مدیریت شهری در منابع درآمدی سهم دولت در بودجه شهرداریهاست که درحال حاضر ۶ درصد است و درنهایت به ۱۰ درصد خواهد رسید.
در این لایحه اجرای قوانین در حوزه محیطزیست شهری به مدیریت شهری واگذار شده است. اما دیری نگذشت که دولت پهلوی این روند را برهم زد و با اصلاح قانون، زمینه تمرکزگرایی و انتخاب شهردار بهدست دولت مرکزی را در دستور کار خود قرار داد؛ روندی که هنوز هم به نحوی ادامه دارد و مدیریت شهری نتوانسته است بهعنوان یک مدیریت محلی، ایفای نقش کند. همچنین در رده بندی موضوعات حضور پررنگی دارد و در35 مورد از 48 موضوعی که در آخرین نسخه به آنها اشاره شده، در میان بهترین های جهان قرار دارد. تمایل مدیریت شهری در این دوران برای تحقق توسعه پایدار، ایجاد حکمرانی خوب شهری، و تبدیل کردن شهرداری به نهاد اجتماعی و نه صرفاً سازمانی خدماتی، ایجاب میکرده که شهرداری الزامات نظری چنین رویکردی را نیز پذیرا باشد. نمیتوان مدعی تحقق توسعه پایدار، حکمرانی خوب شهری و گذر به شرایط ایجاد نهاد اجتماعی بود و به مقولات اجتماعی و فرهنگی گفتهشده بیتوجهی کرد؛ اما همه اقدامهای شهرداری در این عرصهها برآمده از الزامات نظری نبودهاند.
دانشگاه توکیو عملکرد بسیار خوبی دارد و در بین 100 موضوع برتر جهانی برای هر یک از رشته های تحصیلی قرار دارد. براساس لایحه مدیریت شهری پلیس راهنمایی و رانندگی از نیروی انتظامی منفک میشود و زیرنظر شهرداری قرار میگیرد. به گفته نوذرپور، وقتی حوزه حملونقل زیرنظر شهرداری است، دلیلی ندارد که پلیس راهنمایی و رانندگی زیرنظر آن نباشد. البته قرار نیست شهرداریها خانه بسازند بلکه راجع به آداب و رسوم، مشکلات محلی شهرداری میتواند در نقش شناساییکننده عمل کند و دولت نیز از آن حمایت کند. سخنگوی ستاد امر به معروف و نهی از منکر با اشاره به شکل گیری شعب ویژه امر به معروف و نهی از منکر در دادگاه های کشور گفت: این شعب در حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر راه اندازی شده و قرار است به صورت ویژه به این پرونده رسیدگی شود. شعب ویژه امر به معروف و نهی از منکر در دادگاه های کشور در حمایت از آمران و ناهیان راه اندازی شده و قرار است به صورت ویژه به این پرونده رسیدگی شود. در کنار این مطالعات، سند چشمانداز، برنامه پنجم توسعه و سیاستهای کلی نظام هم در تدوین لایحه مدنظر قرار گرفته است.» در این میان، لایحه مدیریت یکپارچه شهری، شوراها را بهعنوان یکی از ارکان اداره کشور براساس قانون اساسی لحاظ کرده است؛ موضوعی که قانون شوراهای فعلی از آن به درستی استفاده نکرده است.